Press Release No. 116 I May 6, 2021

PROTEKSYON batok sa pandemya nga dala sa COVID-19 ang tumong sa gipahigayong ritwal nga “Panalawahig” sa Calawaig Creek, Kaamulan Folk Arts Theater, Kaamulan Park, Malaybalay City, Bukidnon kaganiha-Mayo 6, 2021 sa pagpanguna sa Provincial Governor’s Office-Indigenous Affairs Division nga gipanguluhan ni Datu Oliver Ananangkil. Matud pa ni Bae Inatlawan Adelina D. Tarino, IPMR sa Brgy. Dalwangan, Malaybalay City ug Tribal Solemnizing Officer sa Bukidnon Tribe nga ang maong ritwal mao ang paghalad ug pagpakigtinabangay sa espirito sa tubig, espirito sa yuta, espirito sa kinaiyahan ug sa tanan nga adunay kinabuhi aron dili kita matakdan sa maong virus.

Gipasabot ni Bae Inatlawan nga ang gipaanod sa Calawaig Creek nga gamay’ng katig nga adunay mga pagkaon, ilimnon ug piso nga ang espirito sa tubig gibahinan ug gihangyo nga mao kini ang maghugas ug mag-anod sa mga kadautan ug sakit nga dala sa hangin ug gihalaran usab ang espirito sa hangin, espirito sa adlaw, bulan ug bitoon aron makatabang sa kahusay ug kalinaw. Dugang usab niini nga sa maong ritwal naghangyo sa espirito sa hangin nga dili nila itaktak dinhi sa atong probinsya ang mga sakit ilabi na ang COVID-19 aron maluwas ang mga tawo.

Gibutyag usab ni Datu Makapukaw Adolino L. Saway nga importante kaayo ang pagpahigayon sa ritwal matag tuig aron mapabilin ang maayong panaghiusa tali sa mga tawo, sa mga diwata o espirito. Dugang usab niini nga kung maundang ang maong ritwal, modaghan ang mga katalagman gumikan sa kasilag sa mga espirito sa kinaiyahan. Gipanawagan usab ni Datu Makapukaw sa mga lumad nga magpadayon sa ilang tinuhuan nga magpahigayon ug ritwal gumikan kay matud pa niini nga ang mga espirito pareho kanato nga kinahanglan usab nga sumbalikan sa pagpasalamat ug halaran kutob sa ilang mahimo.

Mapasalamaton usab si Datu Manhan-ayan Atty. Burt Estrada sa Pangagamhanang Probinsyal sa Bukidnon sa pagpanguna ni Gov. Jose Ma. R. Zubiri, Jr. sa pagsuporta niini sa mga kalihukan sa mga lumad gumikan kay importante kini kaayo alang kanila nga nagtoo nga naka-angkla ang pagtoo ngadto kang Magbabaya. Kini matud pa usa ka kalihukan nga nag-ampo nga maprotekhan ang tanan nga katawhan sa Bukidnon dili lamang sa mga lumad apan lakip na niini ang atong nasod. Naghangyo usab si Datu Manhan-ayan sa mga magbabalaod nga mohimo pa ug mga balaud nga hugot nga magsuporta sa mga kalihukang lumad.

Ang maong ritwal gitambungan sa mga Datu ug mga Bae sa 7 ka tribo sa Bukidnon nga naglangkob sa Bukidnon, Tigwahanon, Matigsalug, Talaandig, Manobo, Matigsalog ug Higaunon ning Probinsya sa Bukidnon.

###